Elektromanyetik alan kaynakları doğal ve yapay kaynaklar olarak karşımıza çıkar. Dünyanın manyetik alanı, atmosferde oluşan yıldırımlar veya güneş ve uzayda meydana gelen enerji yayımları doğal elektromanyetik alan kaynaklarıdır. Yapay elektromanyetik alan kaynaklarına ise elektrikle çalışan cihazların hepsi örnek gösterilebilir. Teknolojide yaşanılan gelişmeler sonucu günlük hayatta elektromanyetik alanlardan kaçınmak giderek imkansız hale gelmektedir.
Yapay elektromanyetik alanları, frekans aralıklarına göre çok düşük frekans aralığı, orta frekans, radyo frekansı ve mikrodalga frekansı şeklinde gruplara ayırmak mümkündür.Elektromanyetik Alan Ölçümü; İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyon Kaynakları ölçüm işini kapsar
Çok düşük frekans aralığında (0 – 300 Hz), yüksek gerilim hatları, elektrik dağıtım hatları, şalt sahaları, trafolar, tren, tramvay ve araçlardaki elektrik motorları ile günlük hayatta kullanılan ve şehir şebekesi frekansında (50 Hz) çalışan elektrik süpürgesi, buzdolabı, saç kurutma makinesi gibi elektrik ile çalışan cihazlar elektromanyetik alan kaynaklarıdır.
ELEKTROMANYETİK ALAN SAĞLIK ETKİLERİ
Elektrik ve manyetik alanların insan sağlığı üzerindeki zararlı etkileriyle ilgili 1960’lı yıllardan bu yana birçok çalışma yapılmış olmasına rağmen, elde edilen bulgular tatmin edici değildir Elektromanyetik alanların etkilerinde, anlamlı epidemiyolojik çalışma yapmak hayli zordur; çünkü dünyanın her yerinde elektriğin kullanıldığı düşünüldüğünde elektromanyetik alanlara maruz kalmamış bireylerin bulunması mümkün değildir.
EM alanların iki tür biyolojik etkisi vardır. Birinci kısım kısa zamanda hissedilen etkiler diyebileceğimiz baş ağrıları, göz yanmaları, yorgunluk, halsizlik ve baş dönmeleri gibi şikâyetlerdir. Ayrıca gece uykusuzlukları, gündüz uykulu dolaşım, bıkkınlık ve sürekli rahatsızlık nedeniyle topluma katılmamak gibi neticeler de literatürde rapor edilmiştir. Diğer bir etki ise moleküller ve kimyasal bağlara, hücre yapısına, vücut koruma sistemine yaptığı ve uzun sürede ortaya çıkabilen etkilerdir.
Elektromanyetik Alan Ölçümlerini Neden Yaptırmalıyız?
Yukarıdaki olumsuz sağlık etkilerini de düşünürsek, elektromanyetik alan ölçümü yaptırılarak ev, okul, hastane, işyerleri vs. yerlerdeki maruziyet seviyesinin belirlenmesi ve sonuca göre önlemlerin alınması gereklidir.
Çalışanların maruz kaldıkları elektromanyetik alan ölçümü ofislerde, işyeri, atölye, avm, sağlık sektörü gibi çalışma alanlarında yapılması Avrupa Birliği iş sağlığı ve güvenliği direktifi olan 2013/35/EU zorunlu tutulmuştur.
Ülkemizde Bilgi Tekonolojileri Kurumu; Turkcell, Vodafone ve Avea’nın baz istasyonlarının Elektriksel ve Manyetik Alanlar seviyesi açısından denetlenmektedir. Bu ölçümün adı EMR Electromagnetic Radiation / Elektromanyetik Alan Şiddeti ölçümü olarak adlandırılır. Yakınlarında baz istasyonu, yüksek gerilim hattı, trafo gibi elektromanyetik radyasyon oluşturan kaynaklar varsa, elektromanyetik alan şiddet ölçümü yaptırmalıyız.
